Mazda walhalla
"Niemand in Nederland heeft zulke bijzondere Mazda's als Kees Hoebeke,,
Met de Mazda MX-30 hebben we een vreemde eend in onze duurtestbijt. Niet alleen is het de eerste elektrische auto van een merk dat lange tijd de transitie leek te verloochenen, met zijn typische silhouet en suicide doors is het ook uiterlijk een bijzonder ding. En wie van bijzondere Mazda’s houdt, moet bij Kees Hoebeke uit Rilland zijn. De laatste rit als duurtester voert onze MX-30 naar het walhalla voor Mazda-liefhebbers.
Rilland: het vormt de navelstreng die Walcheren verbindt met de rest van Nederland en als er ooit een aardverschuiving zou plaatsvinden, hoeft die niet eens zo heel zwaar te zijn om Rilland in België te doen belanden. Maar voor liefhebbers van bijzondere Mazda’s heeft dit Zeeuwse dorp een heel andere betekenis. Want dit zou voor hen het middelpunt van Nederland moeten zijn.
Als je over de A58 naar Middelburg rijdt, zie je in je ooghoek wellicht een duizend-in-een-dozijn-garagebedrijfje aan een parallelweg ter hoogte van Rilland. Hopelijk kijkt je bijrijder dan wat beter en die zal dan zijn ogen amper geloven, want de showroom van autobedrijf Hoebeke is een ware schatkist voor iedereen die zeldzame Mazda’s als juwelen beschouwt. Een hele batterij RX-8’en voor het pand is nog maar het topje van de ijsberg. Rilland is dan ook een perfecte bestemming voor een dagje uit met onze Mazda MX-30-duurtester.
Een uitdaging
Nou ja, perfect: als er één ding is aan te merken op de MX-30, dan is het wel zijn beperkte actieradius. De routeplanner voorspelt dat ik 123 kilometer te gaan heb voordat ik Rilland binnenrol. Natuurlijk heeft de auto de nacht aan de lader doorgebracht en ja, dan belooft de boordcomputer mij 179 zorgeloze kilometers. Die brengen me moeiteloos tot Rilland and beyond, maar we moeten daar ook nog filmen (de afscheidsvideo, want dit is de laatste missie van deze duurtester) en fotograferen. Enbovendien lijkt Rilland niet het epicentrum van snelladend Nederland. Een uitdaging dus, maar daar houden we van.
Nu heb ik een hekel aan te laat op een afspraak verschijnen, zodat ik altijd een aardige veiligheidsmarge incalculeer voor de heenreis en die benut ik dan weer, indien hij niet nodig is gebleken, door vlak voor de eindbestemming nog even bij een snellader aan te haken. Helaas zit het verkeer rond Rotterdam wat tegen, waardoor ik die escape ditmaal niet heb. Gelukkig heeft Kees Hoebeke al wat MX-30’s verkocht, dus kent hij de beperkingen en bovendien weet hij dat ik van ver kom. Nog voordat we aan de koffie zitten, staat de MX-30 dus al aan Kees’ lader achter het pand. Het is er eentje van het soort druppellader, maar alle kleine beetjes helpen en na een korte blik in de showroom vermoed ik dat ik hier voorlopig nog wel even ben.
Spookverhalen
Terwijl Kees nog even wat zaken afhandelt en de accu van de MX-30 tergend langzaam zuinige Zeeuwse kWh’tjes tot zich neemt, slenter ik mijmerend door de toonzaal tussen tientallen Mazda’s uit vroeger tijden door, waarvan ik er veel niet eens ken. Wel bekend, maar ook zeldzaam – zeker in deze aantallen – is de RX-8. Niet alleen buiten staat een hele rij, ook hier binnen blinken meerdere exemplaren. Dit is dan ook de specialiteit van Kees, vertelt hij. Wat maakt deze auto, behalve zijn uiterlijk, zo speciaal? “De emotie bij een RX-8 is uniek”, vertelt Kees. “De rotatiemotor combineert weinig gewicht met veel vermogen. In zijn tijd had de RX-8 zo’n dertig procent meer vermogen dan een vergelijkbare auto, gecombineerd met een trillingvrije loop.”
Dat is mooi, maar hoe zit het met die spookverhalen dat je met een wankelmotor elke dertigduizend kilometer aan een nieuwe toe bent? Kees spreekt dat niet helemaal tegen, maar wil het wel relativeren. “Veel mensen begrepen de rotatiemotor niet”, zegt hij. “Zeker, bij verkeerd gebruik ging zo’n motor eerder stuk, maar het was niet zo erg als vaak werd gedacht. Het zijn auto’s met een handleiding. Vanuit koud moet je de motor heel rustig laten opwarmen. De fabriek gaf destijds 15.000 km op voor de oliewissel, maar dat is veel te lang. Ik houd het op 7.000 km of na een jaar”, aldus Kees. Hij merkt zelf dat zijn aangepaste service-interval werkt. “Ik heb een klant gehad die 220.000 km op de teller had staan van zijn RX-8, die hij nieuw had gekocht.” Mede daarom moet je bij aanschaf van een gebruikte RX-8 nog meer dan bij een andere auto goed op je hoede zijn, waarschuwt Kees: “Een exemplaar dat meerdere eigenaren heeft gehad, kan kwetsbaar zijn. Je weet tenslotte niet hoe die er mee zijn omgegaan.”
Precies dat is zo mooi aan het ontluikende EV-tijdperk, zegt Kees: “Die problemen heb je met een elektrische auto niet. Alles werkt meteen optimaal; niet alleen de motor, maar zelfs de verwarming. En je mag het ook optimaal gebruiken vanaf de start, zonder dat er iets kapot gaat.” Nu heeft onze MX-30 zeker gelijkenissen met de inmiddels aardig legendarisch wordende RX-8. In hoeverre is die vergelijking volgens Kees terecht? “Natuurlijk zijn het die achterdeuren – die Mazda overigens Freestyle Doors noemt – die naar de RX-8 knipogen,
maar dankzij de elektrische motor heb je ook dat trillingvrije gevoel”, legt hij uit. Als Mazda-specialist heeft Kees inmiddels ook wat MX-30’s verkocht. Wat vindt hij van Mazda’s eerste echte EV, en dan met name die beperkte actieradius? “Mazda heeft hem echt ontwikkeld als tweede auto, voor stadsverkeer of in de regio. Dat moet je kopers wel uitleggen. Wanneer ze dat begrijpen, valt het nadeel weg. Afgezien daarvan is het een erg fijne auto om te rijden, lekker lichtvoetig.”
De Rillandse ondernemer verkoopt de MX-30 nogal eens aan mensen die CX-30 rijden en toch elke paar jaar een nieuwe kopen, legt hij uit. “Dan is het gemakkelijk om een keer in een MX-30 te stappen, mits ze meestal kortere ritten maken. Als ze dan een keer wat verder moeten, is het ongemak voor die ene keer ook te overzien.” Hij heeft echter ook veel caravanrijders onder zijn klanten en voor hen is de MX-30 uiteraard geen optie. Maar de meerderheid van de mensen aan wie hij een MX-30 verkocht, is heel positief over de auto.
Beproefd DNA
En dan de onvermijdelijke vraag voor een echte Mazda-liefhebber: wat moet een auto in zich hebben om een Mazda te zijn? “Het is een beproefd dna”, zegt Kees. “En dat zit
hem vooral in het onderstel en de motor. De MX-30 heeft het in elk geval.” Maar gaan we dan toch beleven dat ook Mazda definitief omschakelt op elektrische aandrijving? “Uiteindelijk natuurlijk wel, maar dat de verbrandingsmotor echt zo snel zal zijn uitgefaseerd, waag ik te betwijfelen”, zegt Kees. “Met name de Japanse merken staan daar ook zo in. Ze verkopen hun auto’s over de hele wereld en bijvoorbeeld in Afrika moeten ze dus ook kunnen blijven rijden. Bovendien kunnen veel mensen zich simpelweg geen EV veroorloven, en dat zal de komende jaren nog wel zo blijven. Verbrandingsmotoren zijn nog steeds niet uitontwikkeld. Kijk maar naar de vooruitgang die Mazda nog steeds maakt met zijn SkyActiv-motoren. Ook diesels kunnen we nog niet missen.” Behalve ratio zit daar bij hem ook een stuk emotie in. Wat hem betreft is autorijden leuker naarmate de auto ouder is. “In een echt oude auto ben je nog een machinist; benzinekraan opendraaien, voor- en naontsteking instellen, dat soort dingen”, vertelt hij. En hij kan het weten: “Ik heb een stuk of tien auto’s ouder dan veertig jaar op mijn naam staan.”
Dé vraag die je vanzelfsprekend aan elke verwoede verzamelaar moet stellen, is wat zijn bijzonderste auto is. Daar hoeft Kees geen seconde over na te denken, hij loopt recht op een sportcoupé af, die naast de Eunos een wedstrijdje ‘wie is het roodst’ staat te doen. “Deze Cosmo 110S”, klinkt het beslist. “De Cosmo stond in 1968 op de salon van Parijs en had daar zo’n succes dat Mazda met een exportmodel kwam, de 110S. Ze namen niet eens de moeite om het stuur naar links te halen. Dit is een vroege, met korte wielbasis. Daar zijn er maar 343 van gebouwd, van de versie met de langere wielbasis een stuk of duizend”, vertelt de Zeeuw. Ook hier heeft Kees een schijvenprimeur. “Dit was de eerste Mazda met tweeschijfs-rotatiemotor.”
Afscheid
Wanneer we alles hebben gezien en bewonderd, is het tijd om afscheid te nemen. Afscheid van Kees en zijn collectie, maar – met een lange rit naar huis die begint bij een snellader – ook afscheid van onze MX-30. Hij is klaar voor zijn eerste, nog onbekende eigenaar en we hopen dat die net zo veel plezier aan zijn auto zal beleven als wij deden. En we hopen ook dat we over een paar decennia weer bij Kees Hoebeke over de vloer mogen komen, dat we hem dan weer vragen wat zijn bijzonderste Mazda is, dat hij dan naar een oude, doorleefde, donkergrijze MX-30 loopt en liefdevol op de motorkap klopt. En dat hij dan zegt: “Deze. Het was niet Mazda’s beste auto, maar wel de allereerste zonder zo’n oude verbrandingsmotor. En dit exemplaar is extra bijzonder, omdat het zijn leven begon als duurtester bij een autoblad.”
Bron: Autoweek 2022.